هیأت انتخاب پر حرف و حدیث جشنواره فیلم فجر

سینما و تئاتر

• ۱۴۰۳/۰۹/۲۹

روز گذشته هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر دوره چهل و سوم به دبیری منوچهر شاهسواری اعلام شد و از همان لحظه بحث‌های زیادی بر سر افرادی که دبیر جشنواره معرفی کرده، به راه افتاده است.

---

آنچه باعث حرف و حدیث شد به نوعی می‌توان گفت کم سابقه بودن و تا حدی هم بی تجربه بودن برخی از افراد این گروه است. برخی کانال‌های تلگرامی بسیار صریح انتقاد کردند و نوشتند: « اعلام اسامی هیات انتخاب جشنواره چهل و سوم فیلم فجر در اولین دوره این رویداد در دولت پزشکیان، باعث شگفتی اهل فن شده است! 

از فیلمسازی که تنها دو فیلم جنگی شکست خورده و ضعیف با بودجه بنیاد دولتی فارابی کارگردانی کرده و در ابتدای تولید یک سریال نمایش‌خانگی توسط تهیه‌کننده کنار گذاشته شده تا کارگردانی که به فیلم هندی‌ در این سالها شهرت پیدا کرده تا بازیگری که در سالهای اخیر بیشتر نقش مازوخیسمی در فصول یک‌ سریال خانگی ایفا کرده تا دو روزنامه‌نگار بازنشسته، به عنوان هیات انتخاب معروف‌ترین جشنواره سینمای ایران انتخاب شده‌اند و قرار است در رابطه با حضور یا عدم‌ حضور آثار فیلمسازانی که در سینما از آنها معتبرتر هستند، نظر دهند!»

منوچهر شاهسواری در آخرین روزهای پاییز و در فاصله حدود یک ماه تا آغاز جشنواره فیلم فجر و در شرایطی که از حدود یک هفته قبل فرایند بازبینی آثار متقاضی شرکت در چهل و سومین جشنواره فجر آغاز شده، همکاران خود را برای انتخاب فیلم‌های بخش مسابقه سینمای ایران معرفی کرد. اسامی 7 نفر اعلام شده عبارت است از: رعنا آزادی‌ور، آرش خوشخو، سعید سهیلی، منیر قیدی، حسین کرمی، محمود گبرلو  و محمدرضا مصباح.

 هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر دوره چهل و سوم

"رعنا آزادی‌ور" و "منیر قیدی" بازیگر و کارگردان سینما به نوعی نمایندگان زن سینمای ایران در این هیأت محسوب می‌شوند. با توجه آمار ارائه شده در خصوص ترکیب آثار متقاضی حضور در جشنواره و حضور دو فیلمساز زن در مقام  کارگردان و ۴ سینماگر زن نیز در مقام تهیه‌کنندگی، حالا و با حضور دو سینماگر زن (منیر قیدی و رعنا آزادی‌ور) در ترکیب هیات انتخاب اهمیت حضور زنان در جشنواره امسال دو چندان شده است.

"سعید سهیلی" که در سال‌های اخیر از کمدی‌سازهای بفروش سینما بوده، دیگر فیلمساز حاضر در این هیأت است.

"محمدرضا مصباح" که فیلم «در آغوش درخت» او نماینده سینمای ایران برای معرفی به آکادمی اسکار شد و همین شب گذشته از راهیابی به جمع ۱۵ فیلم نهایی بازماند، نماینده‌ای از تهیه کنندگان سینما در هیأت انتخاب می‌تواند شناخته شود.

دو عضو دیگر این هیأت هم «آرش خوشخو» و «محمود گبرلو» از منتقدان سینما هستند که خوشخو دربرنامه‌های تلویزیونی و غیرتلویزیونی مختلفی به نقد فیلم‌های روی پرده سینماها و بررسی چالش‌ها و وضعیت آینده سینما پرداخته و محمود گبرلو هم از ابتدای کار مدیریت جدید سینما در دولت چهاردهم، یادداشت‌های متعددی را در قالب توصیه یا نقد مدیریت گذشته منتشر کرده است.

آخرین عضو هیأت انتخاب این دوره از جشنواره، «حسین کرمی» است که در دوره‌هایی مختلفی از جشنواره حضور داشته است.

با معرفی هیأت انتخاب، برخی نگاه مثبت به این ترکیب داشتند و برخی هم آن را به تندی نقد کردند. در میان منتقدانی که نظر مخالف دارند، سابقه کاری افرادِ انتخاب شده - بخصوص در سال‌های اخیر - و نیز کم شدن چهره‌های معتبر و شناخته شده جزء نقاط منفی برشمرده شده است.

اما از آن سو، حضور دو سینماگر زن، کمرنگ شدن وجه مدیریتی اعضای هیأت انتخاب، حذف نماینده شورای پروانه نمایش و کم شدن وزنه سانسورگری اعضا از مهمترین ویژگی‌های این هیأت انتخاب است.

البته یک نکته مثبت دیگر این است که برخلاف برخی از دوره‌های جشنواره فجر بخصوص دوره‌های اخیر، اسامی هیأت انتخاب تقریبا همزمان با شروع کار آن‌ها، به دور از پنهان‌کاری و در روندی شفاف اعلام شد که این اتفاق می‌تواند نویدبخش این مسئله هم باشد که همانند چند سال قبل، ستاد جشنواره فجر اسامی تمام متقاضیان شرکت در جشنواره فجر را نیز پس از مشخص شدن فیلم‌های راه یافته به این رویداد، منتشر کند.

علاوه بر این‌ها دیگر نکته قابل توجه هیأت انتخاب دوره چهل و سوم جشنواره فیلم فجر حضور افرادی است که برای نخستین بار چنین مسئولیتی را تجربه می‌کنند؛ البته به جز حسین کرمی که در تمام دوره‌های جشنواره فیلم فجر رکورددار عضویت در هیأت انتخاب است.

با این حال، با توجه به تمام نظرات مطرح شده درباره هیأت انتخاب، این نکته را هم نباید فراموش کرد که به نظر می‌رسد به دلیل شرایط خاصی که سینما در یکی دو سال اخیر داشته و مجوزهایی که برای تولید صادر شده، تقریبا قابل پیش‌بینی است که از میان سینماگران حرفه‌ای کدامیک به جشنواره راه پیدا می‌کنند. 

بر طبق اعلام دفتر جشنواره تهیه کنندگان ۱۰۵ فیلم درخواست خود را برای حضور در بخش سینمای ایران جشنواره فیلم فجر ثبت کرده‌اند و گویا فیلمسازان فیلم اولی حضور پر رنگی دارند  که حدود نیمی از آثار متقاضی را به خود اختصاص داده اند. به این ترتیب مسئله اصلی احتمالاً در انتخاب فیلم‌های اول خواهد بود و شاید محک اصلی این هیأت انتخاب در میان این فیلم‌ها باشد.

حال باید دید چه اتفاقاتی رخ خواهد داد.