الان با سیل ترجمۀ رمانهای خارجی مواجهیم که فروش بسیار خوبی هم دارند. نویسندگان این رمانها لزوما نویسندگان کلاسیک نیستند اما مردم ایران آثارشان را میخوانند. در حوزۀ کودک هم کتب خارجی متعددی در بازار کتاب وجود دارد. کتابهای پرفروش حوزۀ کودک، عمدتا ترجمهاند نه تالیف نویسندگان داخلی.
سیوپنجمین دورۀ نمایشگاه کتاب تهران از 19 اردیبهشت شروع شده و تا 29 اردیبهشت ادامه دارد. کسانی که اهل کتاب هستند، به خوبی واقفاند که بازار کتاب در ایران امروز پررونق است. شلوغیِ شهر کتابها و کتابفروشیهای مهم تهران و البته سایر شهرهای بزرگ، مؤید این مدعاست.
به مناسبت برگزاری نمایشگاه کتاب، به سراغ محمد محمدی، مدیر انتشارات شبگیر، رفتهایم تا از نظرات او به عنوان یکی از "ناشران کوچک" دربارۀ وضع نشر و بازار کتاب مطلع شویم.
الان نقش برندینگ در همۀ حوزهها پررنگ شده. در طول سال، مردم معمولا برای خرید کتاب به سراغ ناشرانی میروند که برند هستند. قبلا نویسندهها به ناشران اعتبار میدادند ولی برندسازی در سالهای اخیر موجب شده که ناشر به نویسنده اعتبار ببخشد. یعنی فرق میکند که کتاب شما را کدام ناشر منتشر کند. ولی قبلا نویسندگان بزرگی مثل عبدالحسین زرینکوب وجود داشتند که ناشر به صرف انتشار کتابهای این افراد، اعتبار چشمگیری به دست میآورد.
کسانی مثل دکتر شفیعی کدکنی، جزو بازماندگان آن نسل از نویسندگان و شعرا هستند. اما برای نویسندگان داخلی امروزی اهمیت زیادی دارد که کدام ناشر کتابشان را منتشر میکند.
یک علت دیگر این وضع این است که الآن بیشتر کتابها ترجمه است. کتابهای افرادی ترجمه میشود که نام پرآوازهای ندارند. یعنی افرادی مثل سارتر و برتراند راسل و غیره نیستند که وقتی کتابشان در دهۀ 1350 منتشر میشد، نام نویسنده کافی بود برای فروش بالای کتاب. الان کتابهای زیادی از نویسندگان غربی منتشر میشود که این نویسندهها ناشناخته هستند در ایران. مترجم برای اینکه کتابش فروش قابل قبولی داشته باشد، ناچار است با ناشری کار کند که برنده شده.